IEC 61672 deel 1, deel 2 en deel 3 versie 2013

Wij merken dat er veel onduidelijkheid omtrent de IEC-61672, met name over de – in de volksmond genoemde – PTB-goedkeuring. Het gaat hierbij om de IEC 61672-2:2013 Electroacoustics – Sound level meters – Part 2: Pattern evaluation tests. De IEC-61672 bestaat uit drie delen.

In deel 1 worden de eisen en toleranties beschreven waaraan een geluidsniveau meter dient te voldoen afhankelijk van de geclaimde klasse “IEC 61672-1:2013 Electroacoustics – Sound level meters – Part 1: Specifications”

In deel 2 worden de test details beschreven, deze testen gaan niet alleen over de geluidsspecificaties maar ook andere testen zoals bijvoorbeeld de invloed van elektromagnetisch velden op de geluidsniveaumeter “IEC 61672-2:2013 Electroacoustics – Sound level meters – Part 2: Pattern evaluation tests”.

Dan is er deel 3 hierin is een objectieve methode beschreven om de geluidsniveau meter – vergelijkbaar – te testen op de akoestische eigenschappen en toleranties die genoemd worden in deel 1 “IEC 61672-3:2013 Electroacoustics – Sound level meters – Part 3: Periodic tests”.

Hoewel de IEC-61672 deel 1, 2 en 3 één geheel vormen is in deel 3 expliciet gesteld dat deze norm is bedoeld voor zowel geluidsmeter die een type keuring hebben alsmede geluidsmeter waarvan de fabrikant claimt dat ze voldoen aan de geluidspecificaties en toleranties uit deel 1. Citaat uit de norm

“Periodic tests described in this edition of IEC 61672-3 apply to sound level meters for which the manufacturer claims conformance to the specifications of the second edition of IEC 61672-1. Periodic tests described in this part of IEC 61672 apply to sound level meters for which the model has been, or has not been, pattern approved by an independent testing organization responsible for pattern approvals in accordance with the test procedures of the second edition of IEC 61672-2.”

De IEC-61672-3 voorziet in een standaard tekst die vermeld dient te worden op het kalibratie certificaat. Het lab dient te onderzoeken of er openbare informatie is die aantoont dat de combinatie van de geluidsmeter die wordt gekalibreerd een type goedkeuring heeft. Dit is heel strikt. De combinatie die getest wordt dient exact hetzelfde te zijn als het instrument dat getest wordt. Als er een andere firmware op de meter staat dan als bij type goedkeuring dan is de meter NIET type goedgekeurd (PTB-goedgekeurd in de volksmond). Dus ook een Bruel & Kjaer 2250 met de nieuwste firmware krijgt de vermelding, eenvoudig vertaald “de meter voldoet aan de geluidspecificaties maar er is geen openbaar bewijs gevonden dat de meter type goedgekeurd is”. Dat komt dat omdat de nieuwste firmware nog “pending” is.

Een geluidsmeter die PTB-approval heeft en gebruikt wordt voor geluidsmonitoring heeft dus geen approval als geluidsmonitoring systeem – tenzij die combinatie expliciet getest is bij de PTB (of andere geaccrediteerde instanties) inclusief buiten meetmicrofoon, microfoon verlengkabel, software en firmware etc.

De “PTB-goedkeuring” wordt commercieel gebruikt in de marketing. U heeft eigenlijk alleen garantie dat een specifieke meter onder de “PTB-goedkeuring of goedkeuring door andere geaccrediteerde instantie” valt als het kalibratie laboratorium dit expliciet vermeld op het kalibratie certificaat.

Is het belangrijk dat een geluidsmeter of geluidsmonitoring systeem PTB-goedkeuring heeft? Er is in Nederland geen regelgeving die eist dat een systeem een goedkeuring heeft, meestal wordt gerefereerd aan een bepaalde meetprecisie waaraan de meter moet voldoen zoals meestal “klasse-1”. Aangezien de kosten voor “PTB-goedkeuring” aanzienlijk zijn kiezen fabrikanten er voor om niet of niet al hun geluidsmeters te laten goedkeuren. Dit dient namelijk in elk apart land te gebeuren.

In de nieuwere internationale normen zoals ondermeer NEN-EN-ISO 16032 “Akoestiek – Meting van het geluiddrukniveau van installaties in gebouwen – Praktijkmethode” , NEN-EN-ISO 16283-1 “Akoestiek – Praktijkmeting van geluidisolatie in gebouwen en van bouwelementen – Deel 1: Luchtgeluidisolatie” zijn eenduidiger en verwijzen naar de IEC-61672-1, ECMA 74 “Measurement of Airborne Noise Emitted by Information Technology and Telecommunications Equipment” wordt expliciet verwezen naar de IEC-61672-1 voor de eisen waaraan de meetketen dient te voldoen.